Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. Б.Қалиев.. 2014.
шал құйрық — Құйрық қылшығы ақшылдау, ақ араласқан … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
шалғыншы — зат. зоол. Далалы, шалғынды жерде тіршілік ететін үлкендігі торғайдай ғана, аяқтары мен тұмсығы тым қысқа, құйрығы ұзын құс. Олар – балшықшы, бізтұмсық, қызғыш, шүрегей, ш а л ғ ы н ш ы, қаншыр, шүрілдек, т.б. (Қорғалжын, 67, 74, 80) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тұшал — (Монғ.) бұйрық. Т ұ ш а л ы ң чықты ма? (Монғ.). [Монғолша тушаал (Монғ. қаз. сөз., 71)] … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
айғыр — зат. Жылқы тұқымдастар (құлан, тарпаң т.б.) мен жылқының жыныс қуаты жетілген еркегі. Мінезіне, түр түсіне қарай қойылатын атаулары өте көп. Шақар айғыр, желқуық айғыр (мінезі), құр айғыр, шу асау айғыр (бұрын қолға ұсталған ұсталмағаны), сәурік… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
ақсырмал — зат. көне. Батырлар киетін сауыттың бір түрі. Кенжекей әкесінен Шалқұйрық атты, Құба інгенді және а қ с ы р м а л сауытты қалап алады (Қаз. ертег., 8 9) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ат — I зат. Тоғызқұмалақтағы жүрілетін ұяны «ат» деп атайды (Ө. Жолымбетов, Айгөлек, 49). II Ат айналғысыз. Жиі отырған, өте тығыз орналасқан. Атақты рулары – қалың Қаржас, а т а й н а л ғ ы с ы з Айдабол, Күлік, Тұмар (Н. Баяндин.., Дала., ). Ат арба … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жебе — I зат. кәс. Қыран құс құйрығының көбеден басқа қауырсындары. Қанаттың шеткі қауырсындарын – шалғысы, ал құйрығының ортасындағы екі қабат әлді қауырсынын – көбесі, қалғандарын ж е б е с і дейді (Туған жер., 143). II зат. қ. ө н е р. Садақтың… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ат үйрету — Асау жылқыны қолға үйрету және машықтандыру. Бие байлайтын аудандарда жылқыны құлынымен ноқтаға, жетекке шошындырмай, сылап сипап үйретеді. Осылайша басыққан құлынды құнан, дөненінде мініске оңай үйретуге болады. Алдымен жылқыны ерттеп немесе… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
ақтыран — (Ақт., Шалқ.; Алм., Шел.; Қ орда: Қарм., Сыр., Шиелі) кішкене ақ балық. А қ т ы р а н н ы ң құйрығы қызыл болады (Ақт., Шалқ.). Бұл сөз Каспий балықшыларының тілінде де бар. Гурьевте «тыран», Аралда «айнагөз» болып айтылады (Ж. Дос., ҚТЖЕ, 20) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бүркіт — зат. Таулы, далалы жерлерді мекендейтіл тегеуріні қатты ірі жыртқыш құс. Түсі қара қоңыр, салмағы 2840 4100 г, дене тұрқы 95 см ге, жайған қанаты 2 метрге дейін болады. Қанатының шеткі қауырсындарын шалғысы деп, ал құйрығының ортасындағы екі… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
